İfade Özgürlüğü Derneği raporlarına göre; 2020 sonu itibarı ile 150.000 URL adresine, 7.500 Twitter hesabına, 50.000 tweete, 12.000 YouTube videosuna, 8.000 Facebook ve 6.800 Instagram içeriğine 5651 sayılı (İnternet Ortamında Yapılan YayınlarınDüzenlenmesiveBuYayınlarYoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında) Kanun kapsamında erişim engellenmiştir1. Erişim engellerinin ilk sebebi, Kanun’un 8. madde hükmü gereğince, internet ortamında yapılan ve bazı suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe barındıran yayınlardır2. Diğer bir dayanak ise 5651 sayılı Kanun’a 2015 yılında eklenen ve gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde erişimin engellenmesini düzenleyen 8/A madde hükmüdür. Hüküm; yaşam hakkının, kişilerin can ve mal güvenliğinin, genel sağlığın, millî güvenlik ile kamu düzeninin korunması ve suç işlenmesinin önlenmesi sebeplerinin olması hâlinde içeriğe erişimin engellenmesini konu almaktaysa da raporda engellemelerin genel olarak ‘bir terör örgütünün ideolojisini yayma ve propagandasını yapma’ gerekçesine dayandığı tespit edilmektedir. Yine bahsi geçen rapora göre, 2020 sonu itibarıyla yaklaşık 3.150 Twitter hesabı, 3.400 tweet, 600 Facebook içeriği ve 1.850 YouTube videosu olmak üzere 23.135’den fazla adrese 8/A madde hükmü kapsamında erişim engellenmiştir. Söz konusu kararların ise aktivist ve muhaliflerle bağlantılı haberleri yayan gazetecilere ait sosyal ağlar olduğu vurgulanmaktadır.
5651 sayılı Kanun’un 8. ve 8/A madde hükümleri dışında internet ortamındaki içeriklere erişimin engellenmesindeki bir diğer sebep, 9. madde hükmü gereğince kişilik hakkı ihlalidir3. Hüküm gereğince internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcıya, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcıya başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi, doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini de isteyebilmektedir. Hâkim erişimin engellenmesi ve/veya içeriğin çıkarılması başvurusunu en geç yirmi dört saat içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar.
***
Yazının devamını Hukuk Defterleri’nin 36. sayısında okuyabilirsiniz.
