1. İşverenin aciz hali
İşverenin aciz halinin tanımı ve işverenin aciz halinde işçi alacaklarının nasıl bir güvenceye kavuşturulabileceği konusunda İş Yasamızda genel bir hüküm bulunmamaktadır.
İcra İflas Yasasının 143. maddesi alacaklılarının alacağının tamamını alamamış olması halinde, kalan miktar için kendisine aciz belgesi verileceğini, 105. md ise haciz sırasında haczedilecek mal bulunmaması veya bulunan malların borcu karşılamaması halinde icra memurunca tutulan tutanağın geçici aciz vesikası niteliğinde olduğunu belirtmiştir.
4857 sayılı İş Yasamızda işverenin aciz halini düzenleyen bir hüküm yer almamıştır. Ancak karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde ifa güçsüzlüğünü düzenleyen 6098 sayılı Türk Borçlar kanunun 98. maddesi, “Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmede, taraflardan birinin borcunu ifada güçsüzlüğe düşmesi ve özellikle iflas etmesi ya da hakkındaki haciz işleminin sonuçsuz kalması sebebiyle diğer tarafın hakkı tehlikeye düşerse bu taraf, karşı edimin ifası güvence altına alınıncaya kadar kendi ediminin ifasından kaçınabilir.
Hakkı tehlikeye düşen taraf, ayrıca uygun bir sürede istediği güvence verilmezse sözleşmeden dönebilir” hükmünü getirmiştir.
İş sözleşmesi karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerdendir. İşçinin iş görme ediminin karşılığında işverenin ücret ödeme yükümlülüğü vardır. Dolayısıyla ifa güçlüğünün veya aciz halinin tespitinde TBK 98. madde hukuki dayanaklardan birisidir.
***
Yazının devamını Hukuk Defterleri’nin 16. sayısında okuyabilirsiniz.