Giriş
7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (kamuoyunda bilinen adıyla “1. Yargı Paketi” veya “Yargı Reformu Paketi”), 24.10.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, Kanunun 31. maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’na eklenen geçici madde 5’te, seri ve basit yargılama usulüne ilişkin hükümlerin 01.01.2020 tarihinden itibaren uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu yazımızda; 7188 sayılı Kanunla Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) yapılan bir kısım değişikliklere değinecek, değişikliklerin “reform” niteliğinde olup olmadığını anlatmaya çalışacağız.
Tutuklama tedbirinde yapılan değişiklikler
7188 sayılı Kanunla CMK m.102’ye iki fıkra eklenmiş; CMK m.102/4’te soruşturma evresinde tutukluluk süresinin ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işler bakımından altı ayı, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işler bakımından ise bir yılı geçemeyeceği, ancak Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar1, Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kapsamına giren suçlar ve toplu olarak işlenen suçlar bakımından bu sürenin en çok bir yıl altı ay olacağı, gerekçesi gösterilerek bu sürenin altı ay daha uzatılabileceği, CMK m.102/5’te ise tutukluluk sürelerinin, fiili işlediği sırada on beş yaşını doldurmamış çocuklar bakımından yarı oranında, on sekiz yaşını doldurmamış çocuklar bakımından ise dörtte üç oranında uygulanacağı düzenlenmiştir.
Daha açık ifadeyle, tutuklamaya getirilen yenilik; soruşturma evresinde tutukluluk süresinin azami altı ay; ağır ceza mahkemesinin görevine giren, söz gelimi nitelikli dolandırıcılık, zimmet, öldürme suçlarında azami bir yıl; TCK m.302 ila 339 ile TMK kapsamına giren suçlar ve toplu olarak işlenen suçlarda ise azami iki yıl olacağıdır. Bu düzenleme sadece soruşturma evresi için geçerli olup, sanık hakkında CMK m.102/1 ve 102/2’de öngörülen toplam azami tutukluluk sürelerinde bir değişiklik yapılmamıştır.
***
Yazının devamını Hukuk Defterleri’nin 22. sayısında okuyabilirsiniz.