15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) sürecinde, OHAL KHK’sı ile kamu görevine atanmak için güvenlik soruşturması koşulu getirilmiş, daha sonra 7070 sayılı Kanun’un ile de söz konusu koşul, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendine eklenen hükümle yasa kuralı haline getirilmiştir. Anayasa Mahkemesi 29 Kasım 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan kararında bu yasal düzenlemeyi iptal etmiştir.1 Bu not, Anayasa Mahkemesi’nin, kamu görevine girişte, “güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması” koşuluna dair yaptığı incelemede tercih ettiği anayasal gerekçe ve gerekçelendirmeye dair kimi sorunlara işaret etmeyi amaçlamaktadır.
Dava konusu kural, güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmasını devlet memurluğuna girişte yerine getirilmesi gereken genel şartlardan birisi olarak eklemiştir. Bu kurala göre de devlet memuru olmak isteyen bir kişi hakkında, güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılması koşulu getirilmiştir.
Söz konusu düzenleme aleyhine Anayasa Mahkemesi’nde açılan dava dilekçesinde öne çıkan; güvenlik soruşturması/araştırmasının -düzenlemedeki haliyle- 1982 Anayasası’nın 70. maddesi çerçevesinde her Türk vatandaşının sahip olduğu kamu hizmetine girme hakkına aykırılık teşkil ettiğidir. Bu bağlamda kamu hizmetine girme hakkına ilişkin koşulların kanunla düzenlenmesinin zorunlu olduğu hatırlatılarak; davaya konu olan yasal düzenlemeyle, kamu görevine giriş süreçlerinde güvenlik ya da arşiv araştırması yapılması şartının öngörülmesiyle yetinilerek konuya ilişkin usul ve esasa ilişkin ayrıntıların düzenlenmesinin de yürütme organına bırakılmasının Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
***
Yazının devamını Hukuk Defterleri’nin 23. sayısında okuyabilirsiniz.
